Արդեն երկու ամիս է, ինչ անազատության մեջ է գտնվում հասարակական-քաղաքական գործիչ Ավետիք Չալաբյանը: Նրա հանդեպ կիրառվող խտրական վերաբերմունքը և որպես խափանման միջոց կալանքի կիրառումը տարակուսանք է առաջացրել հասարակական տարբեր խմբերում: Ըստ զեկուցումների, Ավետիք Չալաբյանի կալանավորումը միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների ուշադրության կենտրոնում է` Հայաստանում ժողովրդավարության հետընթացի, շինծու և հանցակազմի բացակայությամբ քրգործերի միջոցով ընդդիմադիր գործիչների խոսքը լռեցնելու համատեքստում:
Հաշվի առնելով Չալաբյանի գործի հանրային նշանակությունն ու պրոցեսի վերաբերյալ հաշվետվողականությունը, «հանրային կարծիքի դատարանի» համար ներկայացնում ենք վերջին մի քանի օրերի հասարակական գործիչների արձագանքը Չալաբյանի գործի վերաբերյալ:
«Նիկոլն այսօր Ալիեւին զեկուցելու նյութ ունի. Ավետիք Չալաբյանը կմնա կալանքի տակ: Նրաանազատության մեջ մնալու մեկ պատճառ կա՝Արցախում, պաշտպանության ոլորտում շատակտիվ էր ու թշնամու աչքի փշերից մեկն էր... իսկ դատախազները, քննիչները, դատավորները մի օր փորձելու են արդարանալ, բայց նրանց լսող չի լինի, նրանք լուռ մտորելուվայրկյաններ են ունենալու անարգանքի պատիտակ ու ուշ է լինելու.. իսկ այն քպ-ականուսխորհրդի նախագահի պատմությունն ուպատն առանձին է...»,-ասել է ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանը:
«2 օր առաջ քննչական կոմիտեն հայտարարելէր, որ Ավետիք Չալաբյանի գործի նախնականքննությունն ավարտված է։ Այսօր դատախազըԱվետիք Չալաբյանի գործի նյութերըվերադարձրել է նախաքննության մարմնին ունոր միջնորդություն ներկայացվել կալանքըերկարացնելու։ Նպատակը հնարավորինսերկար կալանքի տակ պահելն է։ (Հիշեցնեմ նաև, որ հուլիսի 1-ից իրեն մեղսագրվող արարքնընդհանրապես պետք է ապաքրեականացվեր ուԱվետիքը պետք է ազատվեր կալանքից, բայցափալ-թափալ փոփոխություն էին մտցրել, որայդ հոդվածը մնա)։ Ասել եմ, նորից կրկնեմ. այսկրկեսի նպատակը՝ քաղաքականությունմտնելուց հեռու պահել ցանկացած նորխաղաղացողի։ Սա ցուցադրական պատիժ էբոլոր նրանց համար, ում մտքով կարող է անցնելքաղաքականություն մտնել ու թեկուզ զուտտեսականորեն սպառնալ Նիկոլիիշխանությանը»,-ասել է «Ռազմինֆո» մասնագիտացված կայքի համակարգող ԿարենՎրթանեսյանը:
«Ես մշտապես ասել եմ՝ Նիկոլ Փաշինյանիհիմնական թշնամին միտքն ու կամքն են: Ավետիք Չալաբյանը հենց այդ միտք և կամքունեցող մարդկանցից է, ուստի՝ ՆիկոլՓաշինյանի հիմնական թիրախներից մեկը: Պետք լինի, երեք վայրկյանում էլկկազմակերպեն դատավարություն, պետք լինիՔրեական օրենսգիրքը փոխել ԱվետիքՉալաբյանին ցմահ ազատազրկմանդատապարտելու համար, անելու են, եթեայդպես որոշի Նիկոլ Փաշինյանը: ԱվետիքՉալաբյանը քաղաքական բանտարկյալ է, և ինձշարունակում է զարմացնել միջազգայինհանրության լռությունը, որ տեսնելովՀայաստանի անկումը՝ դեպի տոտալբռնապետություն, շարունակում են ոչ միայնոչինչ չանել, այլև ծափահարել իրենց դրածոՓաշինյանին»,- ասել է ԱԺ նախկին պատգամավոր, հասարակական-քաղաքական գործիչ Նաիրա Զոհրաբյանը:
«Իշխանությունները շատ լավ հասկանում են, որ, ամեն դեպքում, պետք է շարժման հնարավոր առաջնորդները կաշկանդված լինեն, մեկուսացված լինեն, իրենց նպատակները չկարողանան իրագործել: Ավետիքի գործը և դեպքը հենց այդ համատեքստում են: Ակնհայտ է, որ նրա նկատմամբ չէր կարող լինել քրեական հետապնդում, բայց հերիք չէ այդ հետապնդումն իրականացրել են, անընդհատ ինչ-որ բաներ են փոխում: Ինչպես գիտեք, այն հոդվածը, որով նրան մեղադրանք էր առաջադրվել և հիմք էր կալանքի տակ պահելու, հուլիսի 1-ից նոր Քրեական օրենսգրքով չպետք է գործեր: Բայց հապճեպ հավաքվել են, օրենք են ընդունել, որպեսզի շարունակեն Չալաբյանին պահել կալանքի տակ»,- ասել է ՀՀ Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր ԶարուհիՓոստանջյանը:
«Ամենեւին պարտադիր չէր, որ նախաքննությանընթացքում Չալաբյանի նկատմամբխափանման միջոց կիրառվեր կալանքը: Ավետիք Չալաբյանը կարող էր լինելազատության մեջ, էլի իրականացվերնախաքննություն, կիրառվեր այլ ռեժիմ: Ասենք, ստորագրություն չբացակայելու մասին, որովհետեւ նա իր վարքագծով երբեք առիթ չիտվել որեւէ իրավապահ մարմնի, այդ թվում՝քննիչին՝ մտածելու, որ ազատության մեջգտնվելով կարող է խոչընդոտելնախաքննության ընթացքին, ազդելնախաքննությամբ անցնող մյուս սուբյեկտներիվարքի վրա եւ այլն: Այդպիսի բան չի եղել, այդպիսի ապացույց գոյություն չունի, որ նրաազատության մեջ լինելը ռիսկային է քննությանհամար»,-ասել է ՍԴ աշխատակազմի նախկին ղեկավար, դեսպան, քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանը:
«Ինձ համար Հայաստանի քաղաքականությանամբողջ նորագույն շրջանի մեջ ամենամեծգաղտնիքն է. ինչո՞ւ են Ավետիք Չալաբյանինպահում կալանքի տակ: Այդ հարցն ինձ էլ էհետաքրքրում, որովհետև ես շատ դեպքերումորևիցե տրամաբանություն չեմ տեսնում։ Եսկարող եմ ենթադրել, որ ինչ-որ մեկը անձնականխնդիրներ ունի, կարող եմ ենթադրել տարբերբաներ, բայց այդ ամեն ինչը չի մտնում այնտրամաբանության մեջ, որ տեղի է ունենումայժմ Հայաստանում»,-ասել է քաղտեխնոլոգԿարեն Քոչարյանը:
Ավելի վաղ ՀՀ Մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան Արման Թաթոյանը հայտարարել էր, որ Ավետիք Չալաբյանը պետք է անհապաղ ազատ արձակվի: «Ավետիք Չալաբյանինկատմամբ քրեական հետապնդումը ևկալանավորումը տեղի են ունեցել ակնհայտսադրող ձայնագրության հիման վրա, որիապացուցողական նշանակությունը ևթույլատրելիությունը խիստ կասկածների տեղիքեն տալիս: Ընդ որում, նա երկու ամսովկալանավորվել է Քրեական օրենսգրքի այնպիսիհոդվածով նախատեսված արարքի համար, որը2022թ. հուլիսի 1-ից ուժի մեջ մտնող Քրեականօրենսգրքով այլևս պատժելի չի լինելու: Հետևաբար, Ավետիք Չալաբյանը պետք էանհապաղ ազատ արձակվի»,-նշել էր նա։
Իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանն էլ ասել էր, որ Չալաբյանի գործն իրեն հիշեցնում է 1937թ.-ը: «Այդ անձը հատուկ ձայնագրել էրխոսակցությունը եւ վստահ էր, որիշխանությունների հրահանգով քրեական գործէ հարուցվել Չալաբյանի դեմ։ Նաառանձնազրույցը ձայնագրելու ի՞նչ իրավունքունի։ Մատնությունը խրախուսվում էիշխանությունների կողմից: Հիշեք ընդդիմադիրպատգամավոր Արմեն Չարչյանի դեպքը»,-ասել էր Ավետիք Իշխանյանը:
ՀՀ ՄԻՊ գրասենյակը` Քրիստիննե Գրիգորյանիգլխավորությամբ ևս, համապատասխան գրությամբ պարզաբանումներ է պահանջել Դատախազությունից Ավետիք Չալաբյանի գործի վերաբերյալ: Ավետիք Չալաբյանի դեպքին անդրադարձել էր նաև «Առավոտ» օրաթերթի գլխավոր խմբագիր ԱրամԱբրահամյանը` «Հետո եկան իմ հետեւից…» հոդվածով:
Հիշեցնենք, որ նրան մեղսագրվում է հուլիսի 1-ից ուժի մեջ մտած ՀՀ քրեական օրենսգրքի 236-ի 2-րդ մասով նախատեսված արարքը (հավաքներին մասնակցելու համար նյութապես շահագրգռել): «Ես կալանավորվել եմ շինծու քրեական գործով, որում բացակայում է որևէ իրական հանցակազմ և որի միակ իրական նպատակն ինձ և ընկերներիս վրա անթաքույց քաղաքական ճնշում գործադրելն է: Բոլոր ինձ ճանաչողները հրաշալի գիտեն, որ ես չեմ կատարել որևէ ապօրինի արարք կամ նույնիսկ գործողություն, որը կարող էր հակասել մեր արժեհամակարգին: Որևէ քաղաքական ճնշում, ակնհայտ մեքենայությունների վրա հիմված որևէ քրեական գործ չեն կարող շեղել ինձ մեր երկրի ու պետականության համար մղվող պայքարից»,-կալանավայրից իր հայտարարությունում նշել էր Ավետիք Չալաբյանը:
Նրա խափանման միջոցի փոփոխության համար երաշխավորագրեր են ներկայացրել ՀՀ ԱԺ 5 պատգամավորներ, «Արար» հիմնադրամն ու ՀՀ նախկին փոխվարչապետ Վաչե Գաբրիելյանը: Ավետիք Չալաբյանին ազատ արձակելու կոչերով հանդես են եկել 5000-ից ավելի քաղաքացիներ, հասարակական գործիչներ, գիտնականներ, Արցախի նախագահը, Արցախի ԱԺ նախագահը, պատգամավորները, Արցախի թեմի հոգևոր առաջնորդը, այլ անձինք:
