Սուրբ Աթոռում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանը գրում է.
«Ժամանակակից ազգերը ատում են իրենց անցյալը, արհամարհում են ներկան և անտարբերությամբ են վերաբերվում ապագային։ Նման վերաբերմունքը քիչ հավանական է, որ կհանգեցնի որևէ լավ բանի։Ինչո՞ւ է անցյալը, այսինքն՝ պատմությունը, առաջացնում նման զայրույթ։ Որովհետև պատմությունը ուսուցիչ չէ, այլ բանտապետ։Այն ոչինչ չի սովորեցնում, բայց դաժանորեն պատժում է չսովորած դասերի համար։ Եվ ի՞նչ են անում ազգերը, երբ այլևս հնարավոր չէ անտեսել հետևանքները, բայց իրականությունը փոխելու ուժ չի մնում։ Այդ դեպքում ակտիվանում է կոլեկտիվ հորինվածքի պաշտպանական մեխանիզմը։ Հորինվում է «նոր» պատմություն, աղավաղվում են փաստերը, հասարակությունը գիտակցաբար հրաժարվում է իր սեփական սուբյեկտիվությունից՝ հօգուտ զոհականության.«մենք հանգամանքների զոհեր ենք»։
Այն դադարում է լինել գործող անձ և վերածվում է օբյեկտի՝ հավերժական զոհի։ Ի վերջո, դա այնքան հարմար է։
2016 թվականից (և հատկապես 2018 թվականից) Հայաստանում ոչինչ տեղի չի ունեցել, որի մասին չզգուշացվի, չգրվի կամ չխոսվի։ Ամեն ինչ, ինչ տեղի է ունեցել (և տեղի է ունենում), հրապարակայնորեն է արվել, գրանցվել է իրական ժամանակում և աջակցվել է մեծամասնության կողմից։ Ամեն ինչ, ինչ տեղի է ունենում, այն գործընթացների արդյունքն է, որոնցում ակտիվորեն մասնակցել է ամբողջ հասարակությունը:
Եվ այստեղ գլխավորը սխալ չգործելն է՝ հասարակությունը չի դադարեցրել իր մասնակցությունը. լռությամբ, ժխտելով իր մասնակցությունը տեղի ունեցած և տեղի ունեցող ամեն ինչին, այս ամբողջ փախուստով, այն դեռևս մասնակցում է այս բոլոր գործընթացներին։ Կա՞ արդյոք ելք: Վստահ եմ, որ կա: Անկասկած՝ այո՛։
*զոհամտություն - աշխարհայացք կամ վարքային վերաբերմունք, որի դեպքում մարդը իրեն համարում է բացառապես հանգամանքների զոհ, հաճախ խուսափելով պատասխանատվությունից։
Հ.Գ. Շնորհակալություն Չեստերտոնին, Կլյուշևսկուն և Ռեմարկին, որոնց պատահական մտքերը դասավորվեցին այս գրառման մեջ»:
